Omurlar arasında bulunan disk bütünlüğünün bozulması halinde “fıtık” adı verilen problem ortaya çıkmaktadır. Boyun fıtığı 45 yaşından sonra oluşmamaktadır. Bu durumu anlayabilmek için boyundaki disklerin yapısını anlamamız gerekir.
Boyun Anatomisi
Boyun bölgesi vücudumuzun en hareketli yeridir. Öne-arkaya, sağa-sola eğilme ve çevirme hareketlerini büyük açılarla gerçekleştirmektedir. Böylece diğer bölgelere göre disk yapısı daha farklı özelleşmiştir. Diskin merkezinde bulunan nucleus pulposus, boyun bölgesinde sert bir çekirdek ve o çekirdeğin etrafını saran bağ dokusu şeklindedir. Yaşla birlikte diskin içindeki bu bağ dokuda sıvı miktarı azalır ve 45 yaşından sonra tamamen sert bir dokuya dönüşür.
Bu nedenle boyunda bir fıtık oluşma ihtimali genç yaşlarımızda mümkündür. Bu şu anlama gelir. 40 45 yaşlarınızdan sonra MR çektirip boyunda fıtık tanısı konulursa, bu fıtığın daha erken dönemlerde oluştuğu ve uzun bir süre şikâyet anlamına gelir. Yani bu yaşlardan sonra ağrı kaynağı olarak boyun fıtığı dışındaki diğer bulgulardan şüphelenilmesi gerekir. Çünkü o fıtık yeni oluşmamış ve ağrısız bir şekilde yıllardır orada duruyor ancak diğer yapıların yüklenme kapasitesi düştüğü için ya da ikincil bir sebebe bağlı olarak şikayetler oluşabilir.
Boyun Fıtığı Nasıl Oluşur?
Disk patolojileri, yaşlanmanın doğal bir parçası olmasının yanı sıra; bazı meslek grupları, tekrarlanan zorlu hareketler ve travmalar gibi sebepler de omurlar arasında bulunan diske binen yükü karşılayamama durumunu ortaya çıkarmaktadır. Bunların yanı sıra;
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Uzun süre sabit pozisyonda çalışmak
- Ergonomik olmayan çalışma düzeni
- Göz hizasının altında bulunan bilgisayar ekranı
Gibi sebeplerde fıtık oluşumuna sebep olabilir
Boyun Fıtığının Semptomları Nelerdir?
Boyun fıtığı sinire bası oluşturduğu zaman problemlere yol açmaktadır. Ağrı sadece boyunda ise boyun fıtığından ziyade ilgili eklem yapılarına ve kas durumuna bakılmalıdır. En temel semptom olan ağrı, boyun bölgesinde kalmayıp omuzlara ve tüm kola kadar yayılmaktadır. Kolda ağrı dışında his kayıpları, uyuşma, karıncalanma hissi, kas gücü kaybı, sinir sisteminin etkilenmesine bağlı olarak boyun hareketleri ile birlikte artış gösteren baş ağrısı, baş dönmesi, dengede bozulma gibi farklı problemler görülmektedir.
Boyun Fıtığı Nasıl Hissettirir?
Fıtıklaşmış bir disk; boyun, sırt, kollar ya da bacaklarda ağrı, uyuşma, gerginlik, karıncalanma ya da halsizliğe neden olabilir. Çıkıntı yapan ya da sızan disk yakınındaki bir sinire bası oluşturursa, ağrı ya da kas güçsüzlüğü ortaya çıkabilir. Sinire baskı yapmaması halinde ağrı ya da hareket kısıtlılığı oluşmayabilir. Fizyoterapistiniz diğer muhtemel durumları test etmeli ve değerlendirmelidir.
Boyun Fıtığı Tanısı Nasıl Konur? Şikayetlerin Boyun Fıtığından Oluştuğu Nasıl Anlaşılır?
MR yöntemi ile tespit edilir. Boyundaki fıtık eğer sinir köküne bası yapmıyorsa şikayetlerin fıtık kaynaklı olmadığı düşünülür. Eğer sinir köküne bası yapıyorsa şikayetlerin azaltılmasına yönelik fizik tedavi uygulanabilir.
Boyun Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir? Ameliyatsız Boyun Fıtığı Tedavisi
MR raporunuz sizin şikayetlerinizle örtüşüyorsa önem arz eder. MR sonuçlarında görülen fakat şikayet oluşturmayan fıtıklarınız olabileceğini söylemiştik. Klinik muayene sonrasında olası problemli dokular tespit edilir. Daha sonra manuel terapi yöntemleriyle eklemlerde hareketsizlik varsa hareketlendirmeye, koruyucu kas spazmı varsa vücuda güvenli girdi oluşturacak yöntemler tercih edilmelidir. Uyuşma, karıncalanma ve kas güçsüzlüğü gibi nörolojik semptomlar var ise sinir kaydırma manevraları uygulanarak sinir sistemi hareketliliği ve dolaşımı arttırılmaya çalışılmalıdır. Manuel terapi ile azalan şikayetler düzenli egzersiz programıyla kalıcı hale getirilmesi hedeflenmektedir.
Boyun Fıtığı Geri Çekilir mi? Boyun Fıtığı Küçülür mü?
Boyun fıtığının tekrar diskin içine girmesi kesinlikle söz konusu değildir. Yara iyileşimine bağlı olarak vücut savunma hücrelerini ilgili bölgeye gönderir ve bu hücreler tarafından fagosite edilir yani geri emilir. Dolayısıyla küçülür diyebiliriz. Sizde yapılan uygulama ile fıtığı geri yerine koyuyoruz gibi yanlış ifadelere inanıp sağlığınızı tehlikeye atmayın.
Fizyoterapistiniz ile beraber çalışarak;
- Ağrıyı ve diğer semptomları azaltın. Fizyoterapistiniz, iyileşmenin başlayabilmesi için yaralanmaya sebep olan aktivitelerden nasıl sakınacağınızı ya da değiştireceğinizi anlamanıza yardım eder.
- Duruşunuzu iyileştirin. Fizyoterapistiniz, herhangi bir sert eklemdeki normal hareketin geri kazanılabilmesi adına size uygun belirli aktiviteler ve tedaviler seçer. Bunlar, fizyoterapistin omurganızı hareket ettirmeniz için yaptırdığı “pasif” hareketlerle başlayabilir ve kendi yaptığınız “aktif” egzersiz ve esnemelerle ilerleyebilir.
- Esnekliği artırın. Fizyoterapistiniz, dahil olan kaslardan herhangi birinin sıkı olup olmadığını belirler, esnetebilmeniz için evde de neler yapmanız gerektiğini öğretir.
- Gücünüzü geliştirin. Fizyoterapistiniz zayıf kaslara yönelik, gücünüzü ve çevikliğinizi istikrarlı bir biçimde geri kazanmak için doğru egzersizleri seçer ve size öğretir.
- Dayanıklılığınızı artırın. Bir yaralanmadan sonra kas dayanıklılığını geri kazanmak gerekmektedir. Fizyoterapistiniz, yaralanmadan önce sahip olduğunuz dayanıklılığı yeniden kazanmanıza ve iyileştirmenize yardım edecek bir aktivite programı hazırlar.
- Bir ev programı öğrenin. Fizyoterapistiniz, evde yapmanız için size güçlendirme, germe ve ağrılarınızı azaltacak hareketler öğretir. Bu egzersizler, ihtiyaçlarınıza özel olarak seçilir. Bunları fizyoterapistinizin önerdiği şekilde yaparsanız, iyileşmeniz hızlanacaktır.
- Faaliyetlere dönün. Fizyoterapistiniz aktivite seviyelerinizi sizinle konuşur ve spor, iş ve ev hayatınızda olması gereken aktivite seviyenizi belirler. Tedavi programınız, hedeflerinize mümkün olduğunca en güvenli, en hızlı ve en etkili biçimde ulaşmanızı sağlar.
