Fibromiyalji, ağrılı durumlar arasında belki de günlük hayatı ve yaşam kalitesini olumsuz olarak etkileyen en semptomatik sendrom olabilir. Genel olarak yayın ve kronik ağrıya neden olan, spesifik ağrılı noktalarla karakterize bir ağrı sendromu olarak adlandırabiliriz. %85-90 oranında 40-60 yaş arasında kadınlarda görülür ve nedeni tam olarak bilinememekle birlikte birçok etkenden kaynaklı olabilir. Nöroendokrin, metabolik, immunolojik anormalliklerin sebep olduğu vakalara rastlansa da genel olarak bir psikososyal, geçmiş travmaların etkisiyle oluştuğu söylenebilir. Vücutta belirlenen 18 noktadan 11’inin hassas ve ağrılı olması Fibromiyalji tanısı konması için yeterlidir.
Fibromiyaljinin Klinik Özellikleri
Genellikle gelen kişinin bir değil birçok bölgede şikâyeti varsa ve birçok farklı semptomda şikâyetleri varsa Fibromiyalji ana şüphe kaynağımız olur. Çünkü diğer ağrılı durumlardan farklı olarak, ağrı tek bir bölgede değil; neredeyse vücudun her yerinde olur ve yalnızca ağrı olarak semptom vermez. Buna sabah tutukluğu, ellerde ve ayaklarda yanma hissi, uyuşukluk vs gibi bir çok semptom da eşlik eder ki klinikte Fibromiyalji harici tüm bu semptomları barındıran çok fazla sendrom karşımıza çıkmaz.
Genel olarak fibromiyaljinin klinik seyrine bakıcak olursak;
- Yorgunluk -Sabah tutukluğu -Uyku bozukluğu
- Uyuşukluk -Aktivite sonrası ağrı
- Güçsüzlük
- Cinsel isteksizlik
- Ellerde ve ayaklarda yanma hissi -İrritabl barsak sendromu
- Huzursuz bacak sendromu
- Gerilim tipte baş ağrıları -Premenstrual sendrom -Kadınlarda üretral sendrom
- Raynaud fenomeni
- Migren gibi durumların birkaçı veya birçoğu beraber görülebilir. Bu semptomlardan biri bile yaşam kalitesini son derece olumsuz etkilerden, birkaçının birden etkin olduğu durumları yalnızca bu sendromdan muzdarip insanlar anlayabilir.
Fibromiyaljide Tedavi
Farmakolojik olarak analjezikler ve antidepresanlar yaygın olarak kullanılır ama bunların uzun süreli çözümlerde ne kadar etkili olduğu tartışmalıdır. Elektrik sigortasındaki bir problemden kaynaklı bir yangında, yangına suyla müdahale etmek yangını geçici süre söndürmek için etkili olacaktır. Ama yangının bir daha çıkmasını istemiyorsak yapacağımız müdahale kesinlikle elektrik sigortasını değiştirmek olmalıdır. Bu süreçte kişide bu semptomların ortaya neden çıktığı detaylı muayene ile tespit edilmelidir. Muayene her zaman röntgen, stetoskop veya görüntüleme yöntemleri ile olmaz. Bazen gelen kişiyle sadece oturup konuşmak, hiçbir radyolojik görüntüleme sisteminin katamayacağı kadar muayene bilgisi katabilir.
Fibromiyalji hastaları üzerinde yapılan çalışmalar incelendiğinde en etkin tedavinin aerobik egzersiz olduğu saptanmıştır. Kişinin düzenli spor yapması, Fibromiyalji semptomlarını azaltırken; iyilik halinin arttırılmasına da yardımcı olur. Özellikle pilates, yalnızca kas aktivasyonu değil; aynı zamanda nefes, koordinasyon ve esneklik kazandırdığı için inhibisyon yani gevşeme etkisi son derece yüksektir. Düzenli pilates yapan Fibromiyalji hastalarında semptomların büyük oranda ortadan kalktığını gösteren çalışmalar mevcuttur.
Masaj, kuru iğne, kupa terapisi vs. gibi yumuşak doku tedavisinde kullanılan yöntemler de tedavide etkin yer tutmaktadır. Bunların tek başına uygulanması kısmen yanlıştır. Her biri farklı bir amaçla kullanılan tedavi metotlarıdır ve tamamen kişiye özgü ve kişinin şikâyetine özgü olmalıdır. Uygulanan manuel terapi yöntemi, bu uygulamaların hepsini içerebilirken; uygulanan yöntem tamamen kişinin durumuna ve ihtiyacına yönelik olmaktadır.
